İçimizin Yağları Erimemiş
Erimemiş! O kesin…Doktor içeri girdi. Hasta olarak bu sefer odadayım. Kardiyalog arkadaşım, kan yağlarımın iyi seviyede olduğunu söyledi. Genel olarak iyimişim! Total Kolestrol, HDL, LDL ve HDL/LDL oranı… Uygun seviyelerde. Lakin… ‘Lipoprotein(a) seviyeniz normalden yüksek!’dedi…
Babamın ve baba tarafındaki erken ölümlerin nedeni kardiyovasküler idi. Ya inme ya da kalp krizi ile 50 yaş öncesi, erken ölümler bizde aile kadınlarının şakası haline gelmişti. ‘ Ailenin erkekleri, önden gidip yer tutarlar!’ …
Elemi bir yana genetik yükümün ağırlığını hissettiğim bir laf idi… Lipoprotein(a) — yani kardiyovasküler olay riskini gösteren ve genetik olarak belirleyici protein. 1963’lü Norveçli Kare Berg bulması ilginç- hani somon tüketen fit bir ulusun derdi de olabiliyor. Kolesterol çeşitleri için düşürmek amacı ile ilaç kullanmak mümkün fakat lipoprotein(a)’yı direkt düşüren bir ilaç daha yok ve deney aşamasında klinik çalışmalar var. Neden önemli?
Çünkü kolesterolün kötüsü olan LDL kolesterolüden yoğun içeriği ile oluşmuş bu yapı damar yüzeyine yapışıp, plak oluşumu ve daralma ve sonunda yoğun kalsifikasyon, yani sertleşip kemikleşmesi ile inme, iskemi- oksijen eksikliği ile doku hasarına neden oluyor. İşin kötüsü diyet ve egzersiz işe yaramıyor! Ve ilk 5 yaşımıza kadar oluşan lipoprotein(a) seviyesi ömrümüz sonuna kadar aynı seyirde. Yani genetik miras şu an elimde! Seviyesi 30mg/L altında kalması istenir. Üzeri orta riskten yüksek riske kadar değişen riskleri içinde barındırıyor! Düşürmek için yapılacaklar sınırlı mı? Öyle ya koşuyorum, düzgün yiyorum.
Sabit kurum orta riskli grupta! :)) PCSK-9 inhibitorleri — kolestrol ilacı, yakın zamanda çalışmalarda seviyesini azaltıyor, ama kardiyovasküler riski düşürüp düşürmediği daha belli değil! Bildiğimiz şu; Ailede kalp ve damar hastalıklarından erken ölüm varsa, LDL kolestrol seviyeniz normalden fazla seyir ediyor ve ailede kan yağları problemi varsa, Ailecek yüksel lipoprotein(a) tarihçesi varsa…
Lipoprotein(a) seviyenize baktırın. Ek olarak CT angio ile yumuşak plakları koronerlerde ve diğer damarlarda tespit edebilirsiniz. Kardiyoloji doktorunuzu görün! Sonra egzersiz ve kilonuza dikkat edin. Stresi azaltın. Zor deneyin. Meditasyon veya dini ve ruhani çabalar… sizi ne rahatlatacaksa! Kolesterol ilacı kullanmanız gerekebilir. İnat etmeyin. Görüşme bitince, sıra ile yapacak listemi hazırladım!
Maraton koşmak ilk baştaki istek! Bakalım. Ölmemek için değil yaşamak için düşündükçe, belki de hayatta kalınır! İyi haftalar!