Beyin Salatası
Bugün size beyin’in doktor olarak cafcaflı konuştuğumuz algısı yaratan hallerini yazayım.
Latince söylendiğinde kalbinizin gururla çarptığı çok şeyi eğer size Türkçe yazsaydım bizim kültürümüzde muhtemel beni doktor’dan saymazdınız.
Bazen şimdilerde bile yalın yazma amacımı koruduğum için doktor olduğuma şüphe edenler oluyor.
Yahu Tıp Fakültesinde biz eğitiliyoruz. Söyleye söyleye de alışıyoruz. Dünyanın her bir yanındaki doktora tek bir kelime ile yer belirtebilmek için bu ölü dili ‘canlı’ tutuyoruz. Hava atmak için değil!
Başlıyorum en içten dışa doğru; Thalamus: ‘Kozmik Oda’nız… Yunanca —‘yatak odası’ ya da ‘iç oda’ anlamında…Hastaya veya yakınına ‘yatak odanızda bir tumör var!’ denmez, zaten böyle dangalacakça da açıklanmaz. Talamus sizi insan yapan temel özellikleri kontrol eden iç oda. Koku, görme ve duyma, uyuma ve uyanık kalma…
Tam anlamıyla sizin kozmik odanız! Yani hastalıklı hallerde duyu ve algı sistemleriniz tahrip olur! Tek taraflı karıncalaşan bir hale dönebilirsiniz. Hypothalamus— Talamus’un altı, demek yer olarak oradaki yapı. Beden ısınız, kalp hızınız, ve açlık/tokluk ayarınızı yapıyor! İkisi beyininiz tastamam ortasında ve en içte! Devam ediyoruz; Choroid Plexus: Saç örgüsü şeklindeki Zar Khorion : Bebeği saran zar anlamında Talamus’un etrafında odayı sulu sulu taze tutan ağımsı örgü. Odaya ve beyinin içerlerine demirden zengin beyin sıvısı bu yapıdan sorumlu. Fornix Ark demek — hemen bu ağın üzerinde beyinin ilk kabuğunu oluştuyor. Yani beyniniz uyku, yeme ve doyma sıcaklık, altı kuru üstü peklik’i garantiledi.
Şimdi… Corpus Collusum Sağlam bir betonlaştırma ile iki yapı arasındaki ana zemini atmada. İşte bu yapının adı bu. İki tarafın geçisini ve binanın iki ana kanadını birleştirildiği zemin. Corpus: Beden, ana yapı Collusum da ‘sağlam’ demek! Üzerine Beynin Loblarını yerleştirelim; Beyin yarıklar ile onları saran zarlar ile jelatinimsi bir yapı. Hani bazen yağı fazla kaçırırsınız hamur yaparken… Cıvık vıcık bir hal alır! İşte o. Ama adları var!
Önden başlayalım! Frontal Lobe — Ön Parçası— Düşünce, Davranış Parietal Lobe— Kapı/ Duvar/Ara Parçası - Dokunma Hissetme Temporal Lobe— Yakınlık, Alan Parçası— Ses, Duyma ve Denge Occipital Lobe — Arka Alan Parçası Görme ve Duyma! Detaylı yazardım ama ben bildiğim en garip öyküyü anlatıp trenden ineceğim. Eylül 13, 1848, Gage (yaş 25) tren raylarında çalışan bir işçiydi. Ani bir patlama ile tam frontal lobun içinden kocaman demir bir çubuk geçti. Hayatta kaldı, bir göz gitti ama o naif ve sakin adam gittikçe küfürbaz ve hırçın bir adama dönüştü.
Duygusal patlamalarını kontrol edemez haldeydi. İşte o zaman frontal lobun ve limbik sistemin impalsif - aniden oluşan yoğun yanıtları erteleme ve düzenleme ilişkili olduğu anlaşıldı. Gage’in olayı tıbbi bir gerçeğe ışık tuttu! Demem o ki; Bazen kafanızın ön kısmına demir çubuk sokulmuş gibi yanıt vermeyin! Diğer bölümlerini de yazarım.
O kadar kolay değil doktor olmak :)
Kaçtım!