Yurtdışı Borçlanma İşlemleri Ve Emeklilik

Hepinizin bildiği üzere küreselleşen ekonomi ile birlikte yoğunlaşan göç hareketleri vatandaşlarımızı da kapsar hale gelmiş, özellikle 1960’lı yılardan sonra başta Avrupa ülkeleri olmak üzere artık dünyanın her yerinde çalışmaya başlamışlardır. Yurtdışında göç ederek ekonomik faaliyet gösteren vatandaşlarımızın sosyal güvenlik haklarının kaybolmaması için Bakanlığımız tarafından özellikle Türk işçilerinin yoğun olduğu 28 ülke ile sosyal güvenlik anlaşması imzalanmıştır. Söz konusu anlaşmalarla sağlanan hakların yanı sıra yurtdışında çalışan vatandaşlarımıza bu hizmet sürelerini borçlanarak emekli olma imkanı verilmiştir. 3201 Sayılı Kanuna Göre Yurtdışı Borçlanması Ne Demektir? 

Türk vatandaşlarımızın yurtdışında, yine Türk vatandaşı olarak 18 yaşını doldurduktan sonra geçirdikleri belirli sürelerinin prim karşılığının Kurumumuza ödenmesi yoluyla ülkemizde geçirilmiş sigortalılık süresi gibi kabul edilmesidir.Yurtdışı borçlanması yapmak isteyen vatandaşlarımız yurtdışında geçen sigortalılık sürelerini ve bu süreler arasında veya sonunda 1 yıla kadar olan işsizlik sürelerini ve ev kadını olarak geçirilen sürelerini belgelemek ve Kurumumuza yazılı talepte bulunmak şartı ile borçlanabilirler. Sigortalılar borcun taraflarına tebliğinden itibaren 3 ay içerisinde borçlarını ödemek zorundadır.

Yurtdışında Geçen Sürelerin Tamamının Borçlanılması Gerekli mi? 

Yurtdışında geçen hizmetlerin tamamının borçlanılması gibi bir zorunluluk bulunmamaktadır. Vatandaşlarımız bu sürelerin tamamını borçlanabilecekleri gibi, bir kısmını ya da aylık bağlamaya yetecek kadar kısmını borçlanabilirler. Emeklilik İçin Yurtdışı Borçlanması Yapanlarda Sigorta Başlangıç Tarihi Nasıl Belirlenir? Başlangıç tarihinin belirlenmesinde yurtdışı çalışmanın akit ülkede olup olmaması ve Türkiye’de çalışmasının bulunup bulunmamasına bağlı olarak hesap yapılır. Bildiğiniz gibi 6552 sayılı kanun ile “Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir” hükmü getirilmiştir. Bu hükümle Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, KKTC, Lüksemburg, Makedonya veya Slovakya’daki günlerini borçlanmak isteyenlerin ilk işe giriş tarihi, ülkemizde işe girişi yoksa ya da ülkemizdeki çalışmasından daha önceki bir tarihteyse başlangıç tarihi olarak dikkate alınır. Bunların yanı sıra geçen sürelerin borçlanılması durumunda; Türkiye’de çalışmasından önceki sürelerin borçlanılması halinde, Türkiye’deki sigortalılık tarihinden itibaren borçlanılan gün sayısı kadar geriye gidilerek bulunur. Örneğin; sigortalı 01.01.2010 tarihinde ülkemizde sigortalı olarak çalışmaya başlayıp 3.600 gün akit olmayan bir ülkeden borçlanma yaptıysa sigorta başlangıç tarihi 01.01.2000 olarak bulunur. Türkiye’de hiç çalışması yoksa eğer borçlanmadan dolayı tahakkuk eden tutarın tamamının ödendiği tarihten gün sayısı kadar geriye gidilmek şartı ile sigorta başlangıç tarihi bulunur. Örneğin sigortalı Türkiye’de 12/02/2013 tarihinde, yukarı da saydığımız ülkeler dışında yer alan ülkelerde geçen 01/01/1984-01/01/2000 süresinde geçen 5760 gün sigortalılık süresini borçlanmıştır. Borcunu 01.03.2013 tarihinde ödemiştir. Bu durumda sigortalının borcunu ödediği 01.03.2013 tarihinden 5.760 gün geriye gidilerek 01.03.1997 olarak belirlenir. Belirlenen sigorta başlangıç tarihine göre ise ilgili kanunlara göre sigortalılık şartları tespit edilir. Bu şartları yerine getirerek, kesin dönüş yapan yani; yurtdışında çalışmayı bırakarak, ikamete dayalı sosyal yardım ya da sosyal sigorta ödeneği almayan ve yazılı başvuruda bulunan vatandaşlarımıza yurtdışı yaşlılık aylığı başlanmaktadır. Borçlanma İçin Ödenecek Tutar Nasıl Hesaplanıyor?   Gerek 3201 sayılı yurtdışı borçlanma tutarlarının hesaplanmasında gerekse 5510 sayılı kanunun 41. Maddesi uyarınca yapılan askerlik borçlanması, doğum borçlanması gibi borçlanmalarda borçlanılacak süre için belirlenen taban ve tavan miktarları arasında tercih edilen tutar üzerinden borçlanma yapılır. Bildiğiniz gibi bu tutar hesaplanmasında brüt asgari ücret üzerinden belirlenmekte ve asgari günlük kazancın %32 ‘si taban günlük borçlanma tutarını oluşturur. Tavan ise bu tutarın 6,5 katıdır. Bu gün itibari ile günlük taban tutar (1.273,5/30) x %32 = 13,59 TL, günlük tavan ise 88,33 TL’dir. 

Konu İle İlgili Olarak İzmir İçin Bir Değerlendirmede Bulunabilir Misiniz? 

İl Müdürlüğümüze bağlı Konak Sosyal Güvenlik Merkezimize ayda ortalama olarak 1.100 talep gelmekte ve sonuçlandırılmaktadır. Ancak yaz aylarında yurtdışından gelen vatandaşlarımızın artması nedeni ile ve özellikle asgari ücret artışlarının yaşandığı dönemlerden ortama ayda  1.500 yurtdışı borçlanma talebi gelmektedir. Özellikle içinde bulunduğumuz bu dönemde asgari ücrette gerçekleştirilmesi düşünülen %30’luk artış nedeni ile gerek yurtdışı borçlanmasında gerekse askerlik ve doğum borçlanması gibi diğer borçlanmalarda müracaat sayılarında büyük bir artış yaşanmaktadır. Vatandaşlarımızın herhangi bir mağduriyetine mahal vermemek adına il müdürlüğü olarak gerekli tedbirleri almış bulunmaktayız. Burada şuna da değinmek istiyorum, bazı vatandaşlarımız taleplerini Kurumumuza intikal ettirdikten sonra yeni yıl gelmeden borçlanma tebligatı ellerine ulaşmadığı takdirde telaşlanmakta ve haklarını kaybedeceklerini düşünmektedirler. Bu vatandaşlarımızın taleplerinde Kurum kayıtlarımıza girdiği tarih esas olarak alınmakta olup yoğunluktan dolayı tebligatları 2016 yılında ellerine ulaşsa dahi herhangi bir hak kaybına uğramamaktadırlar. Ayrıca konuyla ilgili servislerde görevli arkadaşlarımız da büyük bir özveriyle çalışmakta ve tüm talepleri en kısa sürede sonuçlandırmaktadırlar.