Beni Ödülle Cezalandırma
Türk Dil Kurumunagöre ödül; “Bir başarı karşılığında verilen armağan, mükâfat” tır. Ödül eylemin sonucunda alınır. Amaç veya araç olmamalıdır. Bazen bir gülücük bazen bir çıkartma, bazen bir oyuncak. Maddi ve manevi genişliğe göre şekil alır. Özellikle çocuk eğitiminde, geliştirilmek istenilen alanlarda ve istendik davranışlar için ödül sıklıkla kullanılır. Eğitsel yaşantının gelişimi, sınıf geçme, ders çalışma, iyi davranma, kitap okuma gibi pek çok davranış ödüllendirilebilir.
Özgür Bolat’ın kitabı bizlere ödülle ilgili doğru bilinen yanlışları ve hangi sorunlara yol açtığını gösteriyor. “BENİ ÖDÜLLE CEZALANDIRMA”
Benim de aile ve öğrencilerle çalışırken karşılaştığım bir sorun ödüllendirme. Sıklıkla rüşvet haline getiriliyor çocuklar ve aileleri tarafından. Aileler ne olursa olsun yeter ki ders çalışsın, kitap okusun düşüncesinde oldukları için ödüle bağımlı bir birey yetiştirdiklerinin farkına varamıyorlar. Çocuk, kendisini geliştirmek, mutlu olmak, öğrenmek için değil, o ödüle ulaşmak için çalışıyor ve çabalıyor. Ödülü almasına rağmen kalıcı bir davranış değişikliği görülmüyor. Ödüle bağımlı çocuk kitap okuyor ve bunun karşılığında ödülü alıyor ancak odasını toplamak için yeni bir ödüle ihtiyaç duyuyor. Veya her sene ders çalışması için sene sonu belirlenecek ödülü bilmek istiyor ve ne yazık ki ödülün de boyutları çocukla birlikte büyümeye başlıyor.
Odaklanılan noktafaaliyet olmaktan çıkıyor ve çocuk ödülü hedefliyor. Zaten ödül alındıktan sonra aynı davranışın sergilenme olasılığı azalıyor. Kitapta bu konuda pek çok örnek ve sosyal deney bulunmakta, aynı zamanda farklı noktalar üzerinden ödül olgusu değerlendirilmekte. Kitap bu noktalarıyla benim de katıldığım pek çok unsuru barındırıyor. İnsan olmaktan kaynaklı olan gelişimimiz için çalışmamız ve emek harcamamız gereklidir. Bazen sadece sorumluluğumuz olduğu için çalışmak durumundayız. Sonrasında konulan ödül ana hedef olmaktan çıkarılmalı ve aileler çocuklarının sorumluluk bilincine ulaşması için çaba göstermelidir. Her zaman belirttiğim gibi çocuklara sorumluluk bilinci vermek haklarını öğretmek kadar gerekli ve hatta daha da önemlidir.
