Zelenskiy'nin Avrupa turunda Roma neden yer almadı?

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, son günlerde birkaç AB ülkesini hızlı bir şekilde ziyaret ederek Yunanistan, Fransa ve İspanya'da Ukrayna'nın Rusya'nın tam ölçekli işgaline karşı mücadelesine devam eden desteği hakkında görüşmeler yaptı.

Zelenskiy Atina'da Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ile, Yunanistan'ın DEPA Emporia ve Ukrayna'nın Naftogaz şirketlerini, Yunanistan üzerinden Ukrayna'ya ABD'den sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedarik etmek üzere bir anlaşma imzaladı.

Paris'te ise, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile önümüzdeki 10 yıl içinde 100 adet Rafale savaş uçağı, insansız hava aracı (İHA), hava savunma sistemi ve diğer ekipmanların satın alınmasına ilişkin bir niyet mektubu imzaladı.

Ancak bu kez Zelenskiy, ülkesinin en sadık Avrupalı müttefiklerinden biri olan Başbakan Giorgia Meloni ile görüşmek üzere Roma'ya uğramadı.

Bazı İtalyan gazeteleri, Zelenskiy'nin seyahat programında Roma'nın neden yer almadığına dair spekülasyonlarla doluyken, Ispi Rusya, Kafkasya ve Orta Asya Gözlemevi'nde kıdemli araştırmacı olan Eleonora Tufaro, Euronews'e, Ukrayna liderinin İtalya'ya uğramamasının nedeninin daha çok yoğun programı olduğunu söyledi.

Bölünmüş bir çoğunluk ve Kiev'e yeni askerî yardım paketi

La Stampa'nın aktardığına göre, Ukrayna'nın Roma Büyükelçiliği kaynakları, Zelenskiy ve Meloni arasında bir görüşmenin gündemde olmadığını, ikilinin 23 Ekim'deki AB Konseyi toplantısı sırasında zaten bir araya geldiğini belirtti.

Bu durum, hükümet içinde küçük çaplı bir tartışmanın çıkmasını engelleyemedi. Ulaştırma Bakanı Matteo Salvini, özellikle Ukrayna hükümetinin bazı üst düzey isimlerinin karıştığı son yolsuzluk krizi nedeniyle Ukrayna'ya yeni bir askerî yardım paketi verilmesine karşı olduğunu söyledi.

Bu arada, Savunma Bakanı Guido Crosetto, aralık ayında Ukrayna için 12. paketi parlamentoya sunacak ve paketin onaylanması bekleniyor.

Arka planda, İtalya'nın NATO'nun Öncelikli Ukrayna İhtiyaçları Listesi (PURL) girişimine katılımı yer alıyor. Bu girişim kapsamında, Avrupalı ortaklar Ukrayna için ABD silahları satın alıyor.

İtalya'nın PURL üyeliği

İtalya, 16 ülkenin halihazırda katıldığı PURL programına katılımını henüz onaylamayan birkaç Batı ülkesinden biri olmaya devam ediyor.

Peki, Ukrayna'yı sürekli destekleyen İtalya neden bu programa katılmakta bu kadar tereddüt ediyor?

Araştırmacı Tufaro, “Fransa'da olanlara bakın” diyor ve ekliyor: “Avrupa ülkeleri de kendi askerî sanayilerini desteklemek istiyorlar.”

“Bu, Ukrayna yeniden inşa konferansının altında yatan mantıkla aynı. Başka bir deyişle mesaj şu: Ukrayna'ya yardım ediyoruz ve ülkemizin sistemi ve sanayileri de bundan faydalanıyor.”

Zelenskiy Roma'ya neden gitmedi?

Eleanora Tufaro, Euronews'e “Bu çok sınırlı bir gezi, pek çok başkenti kapsamıyor,” dedi.

“Yunanistan ve Fransa ziyaretinin kesin hedefleri vardı. Bu arada İspanya, Ukrayna'yı destekliyor olsa da, Ukrayna'nın en güçlü müttefikleri arasında yer almıyor.”

“Zelenksiy'nin İtalya'ya gitmemesinin Roma'yı küçümseme girişimi olduğunu düşünmüyorum. İtalya, Ukrayna için en azından tutarlı bir şekilde güvenilir bir ortak olduğunu kanıtlamıştır, toplam GSYİH'nın ne kadarını ayırdığına ilişkin son rakamlara bakarsak, en büyük destekçiler arasında olmasa da.”

ISPI uzmanı, “Roma, Kiev'e olan yakınlığının bir kanıtı olarak, yakın zamanda Ukrayna'nın yeniden inşası konulu bir konferans da düzenledi,” diye ekledi.

Avrupa'dan Ukrayna'ya yardım

Statista'nın Ukrayna'ya yapılan yardımların GSYİH'ye oranı hakkındaki son verilerine göre, Ocak 2022 ile Haziran 2025 arasında Danimarka yüzde 2,89 ile ilk sırada yer alırken, onu yüzde 2,8 ile Estonya ve yüzde 2,16 ile Litvanya izledi.

İtalya, Fransa ve Almanya'nın ardından 27. sırada yer aldı.

Aynı dönemde askeri yardımlar euro cinsinden ifade edildiğinde, Almanya 16,51 milyar euro ile birinci sırada yer alırken, onu 13,77 milyar euro ile İngiltere ve 9,16 milyar euro ile Danimarka izledi.

İtalya ise 1,7 milyar euro ile 11. sırada yer aldı.

Tufaro, “Güvenlik açısından, Ukrayna'ya en fazla yardım sağlayan Avrupa ülkeleri arasında Fransa ve İngiltere yer alıyor. Fransa sadece ihracat yapmakla kalmayıp, Ukrayna ile birlikte silahlanma da hedefliyor,” diye açıkladı.

“Kiev, AB üyeliği hedefiyle savunma sanayisini güçlendirmek için bu yönde adımlar atıyor.”

“Ancak Avrupa ülkeleri arasında en fazla para ve silah sağlayan ülke kesinlikle Almanya'dır,” dedi.