Suriye’de yeni dönem: Bir yılda 50'den fazla uluslararası anlaşma
Suriye, Ahmed eş-Şara liderliğinde bir yıl içinde altyapıdan sağlığa, enerjiden savunmaya kadar geniş bir yelpazede uluslararası iş birliğini artıran 50’den fazla anlaşma yaptı.
Geçtiğimiz yıl Beşar Esad rejiminin devrilmesiyle sona eren 61 yıllık Baas döneminin ardından Suriye, yeni hükümetle kapsamlı bir yeniden yapılanma sürecine girdi. Esad’ın ülkeden ayrılması sonrası hükümetin başına geçen Ahmed eş-Şara, kısa sürede diplomatik ve ekonomik açılım politikası başlattı.
Şara hükümeti, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu Arap, Avrupa ve Asya ülkeleriyle ilişkilerini çeşitlendirerek uluslararası arenada yeniden konumlanmayı hedefledi.
BİR YILDA 50'DEN FAZLA ANLAŞMA
Yeni yönetim, farklı sektörlerde yaklaşık 50 anlaşma ve mutabakat zaptı imzalayarak altyapı, sağlık, eğitim, enerji ve insani yardım alanlarında geniş kapsamlı projeleri hayata geçirdi.
Bu anlaşmalar; havayolu taşımacılığından liman işletmeciliğine, yapay zekâdan iletişim altyapısına, tarımsal destekten afet yönetimine kadar pek çok başlığı içerdi.
ÖNE ÇIKAN DİPLOMATİK VE EKONOMİK ANLAŞMALAR
Katar ile Çok Yönlü İş Birliği
20 Ocak 2025: Sivil savunma kapasitesinin artırılması anlaşması.
16 Şubat: Hava trafiği, altyapı ve eğitim-değerlendirme alanlarında mutabakat zaptı.
Avrupa Ülkeleriyle İlişkiler
11 Mart: Finlandiya ile sosyal destek ve eğitim programları.
10 Nisan: Güney Kore ile diplomatik ilişkilerin kurulması.
1 Mayıs: Fransız CMA CGM ile Lazkiye Limanı konteyner terminalinin işletimi.
29 Haziran: Fransız “Matier” ile 37 köprünün restorasyonu.
İNSANİ YARDIM VE SAĞLIK İŞ BİRLİKLERİ
23 Mart: Suriye Kızılayı ve ICRC arasında 15 anlaşma.
27 Mayıs: WFP ile un desteği programı.
19 Haziran: Türkiye ile Halep ve Şam’daki hastaneler için iş birliği.
5 Kasım: AHR ve Norwac ile sağlık altyapısı desteği.
TEKNOLOJİ, YAPAY ZEKA VE DİJİTAL DÖNÜŞÜM ANLAŞMALARI
Eğitim ve Tarımda Dijital Dönüşüm
8 Mayıs: ACSAD ve Arap İletişim ve BT Örgütü ile tarım ve sulamada yapay zekâ.
15 Mayıs: Suriye–Türkiye arasında akademik programlar ve yapay zekâ anlaşması.
İletişim ve Medya Altyapısı
29 Mayıs: SANA–MENA medya içerik paylaşımı anlaşması.
30 Haziran: “Maha International” ile medya üretim altyapısı “Damascus Gateway” projesi.
25 Ağustos: ADL ile “Silk Link” ve “Barq Net” iletişim projeleri.
25 Ekim: Medusa ile Suriye’nin ilk uluslararası denizaltı kablo bağlantısı.
2 Ekim: SITA ile havayolu yazılım ve BT desteği.
TÜRKİYE İLE NORMALLEŞME VE STRATEJİK ORTAKLIK
Suriye’nin yeni hükümeti ile Türkiye arasında 2025 boyunca dikkat çekici bir normalleşme süreci ilerledi:
15 Mayıs: Yapay zekâ ve akademik iş birliği.
22 Mayıs: Enerji alanında iş birliği.
19 Haziran: Sağlık altyapısı anlaşmaları.
5 Ağustos: Ortak sanayi ve teknoloji projeleri.
6 Ağustos: Suriye–Türkiye İş Konseyi kuruldu.
13 Ağustos: Suriye Ordusu’nun kapasitesi için askeri iş birliği.
27 Ağustos: 100 MW güneş enerjisi projesi (Türk-Suriye Enerji Şirketi).
22 Ağustos: Nakkaş Holding ile enerji anlaşması (Azerbaycan gazı).
ENERJİ, SANAYİ VE YATIRIM ODAKLI BÜYÜK PROJELER
29 Mayıs: UCC Uluslararası Grup ile enerji ve elektrik üretimi.
13 Temmuz: Dubai Dünya Limanları ile Tartus Limanı için 800 milyon dolarlık yatırım.
27 Temmuz: Suudi şirketlerle enerji ve yenilenebilir projeler için mutabakat zaptı.
6 Ağustos: Başkan huzurunda 14 milyar dolar değerinde 12 yatırım projesi.
18 Ağustos: Suudi Arabistan ile yatırım teşvik anlaşması.
9 Aralık: Suudi şirketlerle petrol ve doğal gaz alanında dört anlaşma.
24 Kasım: Şam Uluslararası Havalimanı geliştirme ve işletme anlaşmaları.
ULAŞIM, ALTYAPI VE KENTSEL GELİŞİM
23 Eylül: Umman ile hava taşımacılığı iş birliği.
30 Temmuz: Damascus Havalimanı’nda reklam yatırımı için EMIRATI “Flic”.
20 Ekim: UNDP ve Venedik Üniversitesi ile sürdürülebilir kentsel planlama.
1 Ekim: Yenilenebilir enerji projeleri için uluslararası anlaşmalar.
EĞİTİM, BİLGİ VE ÇEVRE PROJELERİ
13 Ekim: Iproplan ve Rostock Üniversitesi ile mühendislik eğitimi ve ısı yalıtımı kodu güncellemesi.
13 Temmuz: WFP ile kuraklıktan etkilenen çiftçilere destek.
SURİYE BÖLGESEL SİSTEME GERİ DÖNÜYOR
Ahmed eş-Şara hükümeti, yalnızca bir yıl içinde imza attığı geniş kapsamlı uluslararası anlaşmalarla ülkeyi yeniden yapılanma sürecine soktu.
Yeni dönemde Suriye; diplomatik ilişkilerini güçlendiren, enerji ve iletişim altyapısını yenileyen, sağlık ve eğitim hizmetlerini genişleten, bölgesel ve küresel iş birliklerini artıran bir politika izliyor.
Bu anlaşmalar, ülkenin hem ekonomik toparlanmasına hem de uluslararası sistemde yeniden yer edinmesine yönelik stratejik bir dönüşüm olarak değerlendiriliyor.
