Suriye’de İran Rusya Çekişmesi derinleşiyor

Rusya Suriye’nin yeniden inşası sürecinde İran’ın bölgede varlığının, yabancı yatırımı ülkeye çekme noktasında sorun yaratacağı inancını taşımaktadır. İran’ın özellikle Suriye’de kalıcı askeri ve sivil Nüfuzu’nun Ortadoğu sermayesinin bölgeye gelmesi konusunda önemli sorunlar doğuracağı ortaya koyulmaktadır. İran, Suriye’den çıkarılmak için Rus-Suudi-İsrail-ABD koalisyonun kurulduğunu bu günlerde iddia ettiği söylenmektedir. Suriye Cumhurbaşkanı Esad’ın, Ocak 2019’de İran parlamentosuna yaptığı ziyaretteki karşılaştığı memnuniyetsizlik karşısında önemli sözleşmelerin imzalanmadığı, İran’ın Suriye’de kurmak istediği deniz üssü inşasını ret ettiği ve sadece liman’ı kullanma izni verdiği bilinmektedir. İran’ın Rusya gibi Suriye’de 50 yıllık bir stratejik plan dahilinde sözleşme önerdiği lakin Esed’in bunu kabul etmediği, Nisan ayında Tartus limanı’nın Rusya’nın talep etmesiyle kiralama işleminin hemen yapıldığı lakin İran’ın laskiye limanı içim kiralama talebinin Şubat ayından beri bekletildiği iddiaları, iki ülke arasındaki sorunları ve İran’ın iddia ettiği planı destekler niteliktedir. Bir önemli iddia ise İran’nın Suriye’de yaklaşık 30 bin paramiliter personelinin bulunduğu bu gruplar ile Rusya yanlısı Suriye yerel unsurları arasında zaman zaman çatışmaların çıktığı ve hatta Rus birliklerin zaman zaman bu grupları tutukladığı iddiasıdır.
Rusya’nın Esed’in kabul ettiği BM Güvenlik konseyi kararı 2254’ü uygulamak ve uygulatmak için çalıştığıdır.Toplumsal temelli bir geçiş hükümeti, mültecilerin güvenli geri dönüşü, uluslararası yasa ve normların uygulanması gibi önemli maddeler içeren bu anlaşmanın uygulanması içinde Rusya’nın Esed’i 2020’ye kadar başta tutacağı tahmin edilmektedir. Esed’in ise ayakta durabilmek için tavizler vermekten başka çaresinin olmadığı iddia edilmektedir. İran’ın Suriye-Türkiye arasında arabuluculuk yapmaya çalıştığı, ABD ordusunun kuzey Suriye’den çekildikten sonra bölgede kendi varlığını gösterme çabasında olduğu iddia edilmektedir.İsrail’in Putin-Netanyahu görüşmesinden sonra Suriye’ye yönelik operasyonlarını azaltması, Rusya ile koordinasyon içinde olduğu iddialarını ortaya koyuyor. İsrail'in Suriye'den İran’ın ayrılması şartıyla Suriye’ye yardım edeceği zayıf olsada önemli iddialar arasında yer almaktadır. ABD’nin ise Kuzey Suriye’den çekilmeden bölgedeki yer altı kaynaklarının tam güvenliğini alma derdinde olduğu, bu sebeple Rusya ile olası bir çekilme sonrasında bölgeye İran güçlerinin gelmemesi konusunda pazarlık yapıldığı iddia edilmektedir.
Kafkassam