Suriye’de Hristiyanlar, kilise saldırısı sonrası Noel’i kutlamak için bir araya geldi

Suriye’de haziran ayında düzenlenen ve 25 kişinin hayatını kaybettiği intihar saldırısının hedefi olan bir kilisede, Noel öncesinde yüzlerce kişi kaybettiklerini anmak için bir araya geldi.

Başkent Şam’ın dış mahallelerinden Dweil’a’da bulunan Mar Elias Kilisesi’nde, dışarıda sınırlı sayıda güvenlik görevlisinin nöbet tuttuğu gözlenirken, cemaat üyeleri salı akşamı ayin düzenledi. Kilisenin avlusundaki duvara neon ışıklarla oluşturulan bir Noel ağacı yansıtıldı. Ağaca, saldırıda yaşamını yitirenlerin fotoğrafları asıldı.

Fotoğraflar arasında, 22 Haziran Pazar günü gerçekleşen saldırıda bombacıyı etkisiz hale getirmeye çalışarak daha büyük bir katliamın önüne geçtikleri belirtilen ve topluluk tarafından “kahraman” olarak anılan üç erkeğin görüntüleri de yer aldı.

Mar Elias kilisesi, 22 Haziran 2025. AP Photo

Görgü tanıklarının aktardığına göre, ibadet sırasında kalabalığın bulunduğu Rum Ortodoks kilisesine giren bir saldırgan önce ateş açtı, ardından üzerindeki patlayıcı yeleği infilak ettirdi.

Saldırıda hayatını kaybeden Milad Haddad’ın kardeşi İmad Haddad, Noel ağacının yakıldığı törene katılarak, “Eğer o üç kişi olmasaydı, kilisedeki yaklaşık 400 kişiden belki de hiç kimse hayatta kalmazdı,” dedi.

Evinde Noel süsleri yapmadığını ya da ağaç kurmadığını belirten Haddad, kilisede bir araya gelmenin “barış ve sevgi mesajı” taşıdığını vurguladı. Haddad, bu buluşmanın aynı zamanda “tüm yaşananlara rağmen inançlarını koruduklarını, güçlü ve kararlı olduklarını” göstermeyi amaçladığını söyledi.

Saldırıda hayatını kaybedenlerden Boutros Bechara’nın eşi Thana el-Masoud ise patlamanın ardından eşini çaresizce aradığını, ancak onu ne sağ ne de ölü olarak bulabildiğini anlattı. Bechara’nın bedeninin patlamanın şiddetiyle parçalandığı belirtildi.

Saldırı Hristiyanlar arasında endişeyi artırdı

Kiliseye yönelik saldırı, Suriye’de uzun yıllar sonra bu ölçekte gerçekleştirilen ilk saldırı olarak kayıtlara geçti. Olay, eski Devlet Başkanı Beşar Esad’ın devrilmesinin ardından Şam’da göreve gelen ve Sünni grupların ağırlıkta olduğu yeni yönetimin, dini azınlıkların güvenini kazanmaya çalıştığı bir dönemde yaşandı.

Geçici Cumhurbaşkanı Ahmed eş Şara’nın, müttefik gruplar da dahil olmak üzere ülke genelinde otorite tesis etmekte zorlandığı belirtiliyor. Son bir yıl içinde Suriye’nin çeşitli bölgelerinde mezhepsel gerilimin tırmandığı ve çok sayıda ölümle sonuçlanan şiddet olayının yaşandığı bildiriliyor.

Yeni yönetim, azınlıklara yönelik saldırıları resmi olarak kınasa da, birçok kesim hükümeti, yeni devlet ordusu ve güvenlik güçlerine entegre etmeye çalıştığı silahlı gruplar üzerinde yeterli denetim kuramamakla eleştiriyor.

Haziran ayındaki saldırının, yetkililerin Şii bir türbeyi de hedef almayı planladığını açıkladığı bir Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) hücresi tarafından gerçekleştirildiği belirtildi. IŞİD saldırının sorumluluğunu üstlenmezken, Saraya Ensar el-Sünne adlı az bilinen bir grup saldırıyı üyelerinden birinin gerçekleştirdiğini öne sürdü. Hükümet ise söz konusu grubun IŞİD için bir paravan olduğunu açıkladı.

2011 yılında hükümet karşıtı protestoların sert biçimde bastırılmasıyla başlayan ve 14 yıla yayılan iç savaş öncesinde, Hristiyanlar Suriye’nin yaklaşık 23 milyonluk nüfusunun yüzde 10’unu oluşturuyordu. Savaş sürecinde IŞİD ve diğer aşırıcı grupların yükselişiyle birlikte mezhepsel şiddet yaygınlaştı.

Bu dönemde yüz binlerce Hristiyan ülkeyi terk etti; rahibe ve papazların kaçırılması, kiliselerin tahrip edilmesi gibi çok sayıda saldırı yaşandı. Bugün ise ülkede kalan birçok Hristiyan, artan güvensizlik ortamı nedeniyle yeniden göç etmeyi değerlendiriyor.