Prof Gingeras: Türkiye, ABD-Yunanistan İlişkilerini Tehdit Olarak Görüyor

Kaliforniya'daki Deniz Yüksek Lisans Okulu Ulusal Güvenlik İşleri Bölümü profesörü Ryan Gingeras, Kathimerini ile yaptığı röportajda, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Yunanistan'la gerginlik konusunda daha az iştahlı" göründüğünü söyledi.

Daha önce yayınlanan "Erdoğan neden Yunanistan'la savaşı seçebilir?" başlıklı yorumu Washington'daki karar alma merkezlerinde tartışmaları ateşledi. Bir yıldan uzun bir süre sonra Gingeras, iki ülke arasındaki ilişkilerin mevcut durumuna şaşırdığını ifade ediyor, ancak Erdoğan'ın karar vermesi halinde olumlu iklimin bozulabileceğine inanıyor.

Gingeras, önümüzdeki birkaç ayın, her iki ülkenin gerçek niyetlerinin ortaya çıkmasıyla durumun daha net anlaşılmasını sağlayacağını öngörüyor. ABD ve Yunanistan arasındaki yakın ilişkilere atıfta bulunarak, bu bağların Yunan-Türk gerilimlerinden bağımsız olarak geliştiğini vurgulamaktadır.

Ekim 2022'de Yunanistan ile Türkiye arasındaki çatışmayı sadece "mümkün değil aynı zamanda muhtemel" olarak tanımlamıştınız. Bugün gerilimi azaltma aşamasının tam ortasındayız. İleriye yönelik beklentiler nelerdir?  

Sanırım bahara kadar daha fazlasını öğreneceğiz. Sanırım o zamana kadar, her iki tarafın da, iki tarafı ayıran daha ciddi sorunları nasıl ele almayı planladığı daha açık hale gelecektir. Yapısal olarak çalışma grupları ve görüşmelerle işi bitirmeye devam edebilirler. Bana göre Ankara, uğraştığı diğer ciddi sorunlar göz önüne alındığında, Yunanistan'la gerilime son iki yılda olduğundan daha az istekli olabilir. Ancak bu, Erdoğan'ın kendi algılarına ve çıkarlarına bağlı olarak hızla değişebilir.  

Yunanistan'da artan ABD varlığının, Atina ile Washington arasında güçlenen işbirliğiyle birleştiğinde, Türkiye açısından caydırıcı bir rol oynamış olabileceğini düşünüyor musunuz? Acaba bu faktörler Erdoğan'ın düşünce tarzını ve hesaplarını etkilemiş olabilir mi?

ABD'nin Türkiye'yi herhangi bir konuda uyarmaya çalıştığını düşünmüyorum. ABD'nin Yunanistan'la işbirliğinin, Yunanistan-Türkiye gerilimlerinden bağımsız çıkarlardan ilham aldığını düşünüyorum. Ankara bu işbirliğini bir tehdit veya daha fazla saldırganlığı engelleme girişimi olarak görebilir. Ancak ABD-Yunanistan ilişkisinin tasarımı öyle değil.

Yunanistan-Türkiye ilişkilerinin bu yeni aşamasındaki olumlu dinamiği hangi faktörler tehlikeye atabilir?

Emin değilim. Washington, F-35'lerin Yunanistan'a transferini tamamlarken F-16'ların Türkiye'ye satışı konusunun çözümsüz kalması ortalığı karıştırabilir.

İlişkilerdeki bu iyileşmenin kalıcı olabileceğini düşünüyor musunuz?  

Uzun vadede kötümserim. Ancak Türk-Yunan ilişkilerinde şu anda bulunduğumuz noktaya şaşırdığımı söylemeliyim. Şu anki beklentilerim, en azından yakın vadede oldukça açık uçlu.

Belirsiz kalan önemli ikili ilişkilerin yanı sıra, Türkiye'nin Kıbrıs'ta iki devlet konusundaki ısrarı veya Türkiye'nin Yunanistan'ın Doğu Akdeniz ortaklarına (özellikle İsrail) karşı düşmanlığı gibi bölgesel sorunlar nasıl herhangi bir yakınlaşmayı rayından çıkarabilir ve gerilimleri canlandırabilir?  

Erdoğan'ın gerilimi azaltma sürecini sürdürmek için elinden geleni yaptığı açık. Daha önce de söylediğim gibi, belki de Kıbrıs'ta gerginlik işaretleri ya da buna benzer meselelere rağmen bunu sürdürmenin onun kararı olacağını düşünüyorum.