MH370: Kayıp Malezya Havayolları uçağı için derin deniz aramaları başlatıldı

Malezya Havayolları’na ait 370 sefer sayılı uçağın bulunmasına yönelik derin deniz araması, çarşamba günü Hint Okyanusu’nda başladı.

Uçakta bulunan 239 kişinin akıbetini aydınlatmayı amaçlayan bu çalışma, uçağın kaybolmasının üzerinden 10 yılı aşkın bir süre geçmesinin ardından havacılık tarihinin en büyük gizemlerinden birini çözme umutlarını yeniden canlandırdı.

Malezya Ulaştırma Bakanlığı, Armada 86 05 adlı arama gemisinin iki otonom su altı aracıyla birlikte belirlenen arama bölgesine ulaştığını açıkladı.

Açıklamada arama alanının tam konumu paylaşılmadı. Geminin, Batı Avustralya’daki Fremantle Limanı’nda arama öncesi hazırlıklarını tamamladığı belirtildi.

Hükümet açıklamasında, önceki aramaya liderlik eden ve uzun süredir yeni operasyonun da başında olması beklenen Ocean Infinity şirketinin adı özellikle anılmadı. Ancak numarası verilen geminin, denizcilik ve havacılık siteleri tarafından yaygın biçimde Ocean Infinity’ye ait olduğu belirtiliyor.

Aralık ayının başlarında Malezya hükümeti, Teksas merkezli deniz robotikleri firmasının yenilenen “bulunamazsa ücret yok” anlaşması kapsamında deniz tabanındaki belirli bölgelerde aramaya başlayacağını duyurmuştu.

Ocean Infinity, MH370 için aramaları yeniden başlattığını doğruladı ancak operasyonun “önemli ve hassas niteliğini” gerekçe göstererek daha fazla yorum yapmaktan kaçındı.

Şirket, 2018 yılında benzer bir sözleşme kapsamında deniz tabanını taramış ancak uçağa dair herhangi bir ize rastlamamıştı. Ocean Infinity, o tarihten bu yana teknolojisini geliştirdiğini ve analizlerini daha da netleştirdiğini söylüyor. Şirketin CEO’su Oliver Plunkett, geçen yıl yaptığı açıklamada, birden fazla uzmanla çalıştıklarını ve arama alanını, en olası kaza noktası olduğuna inandıkları bölgeye daralttıklarını belirtmişti.

Bu yılın başlarında Ocean Infinity, Malezya’dan onay aldıktan sonra Hint Okyanusu’nun güneyinde yaklaşık 15 bin kilometrekarelik yeni bir alanda deniz tabanı aramalarını kısa süreliğine yeniden başlatmıştı. Ancak olumsuz hava koşulları nedeniyle çalışmalar nisan ayında askıya alındı.

Malezya Havayolları’na ait uçak, 8 Mart 2014’te Kuala Lumpur’dan Pekin’e gitmek üzere havalandıktan kısa süre sonra radardan kaybolmuştu. Daha sonra elde edilen uydu verileri, uçağın planlanan rotasından saptığını ve güney yönünde, uzak Güney Hint Okyanusu’na doğru uçtuğunu gösterdi. Soruşturmacılar uçağın burada düştüğüne inanıyor ancak rota değişikliğinin nedeni hiçbir zaman açıklanamadı.

Maliyetli ve uzun soluklu çok uluslu arama çalışmaları uçağın yerini tespit edemedi. Buna karşın, uçağa ait olduğu düşünülen bazı enkaz parçaları daha sonra Doğu Afrika kıyılarına ve Hint Okyanusu’ndaki adalara vurdu. Ana enkaz ya da yolculara ait herhangi bir kalıntıya ise bugüne kadar ulaşılamadı.

Kayıp Malezya uçağına ne oldu?

MH370, 8 Mart 2014'te 227 yolcu ve 12 mürettebat üyesiyle birlikte Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'dan Çin'in başkenti Pekin'e doğru havalanmıştı. Boeing 777 model uçak, daha sonra radardan kaybolmuş ve yıllar süren arama çalışmalarından sonuç alınamamıştı.

Malezya, Çin ve Avustralya o dönemde Güney Hint Okyanusu'nda 120 bin kilometrekarelik bir alanda uçağın enkazını aramak için ortak bir çalışma yürütmüştü. Önemli bir bulguya ulaşılamaması nedeniyle bu çalışma Ocak 2017'de sonlandırılmıştı.

Ocean Infinity de Ocak 2018'de Güney Hint Okyanusu'nda 25 bin kilometrekarelik bir alanda çalışma başlatmıştı. Haziran 2018'de sonlandırılan çalışmadan sonuç alınamamıştı.

Malezya uçağı, esrarengiz kayboluşunun ardından yıllardır kamuoyunun ve yetkililerin gündeminde kalmaya devam ediyor. Hakkında özel haberler ve belgeseller yapılan uçağın akıbetine dair birçok teori mevcut.

Söz konusu teorilerden biri, uçağın kaptanı Zaharie Shah'a odaklanıyor.

Uçak kaybolduğunda 53 yaşında olan Kaptan Shah'ın, yardımcı pilotu uçuş güvertesinin dışında bıraktığı ve kabini kilitlediği iddia ediliyor.

Bu teoriye göre kaptan, MH370'i hava trafik kontrolörleriyle iletişim kurulmasını sağlayan sistemleri kapatmış, bir oksijen maskesi takarak uçağın basıncını düşürerek yolcuları öldürmüş olabilir.

Kaptanın uçağı Tayland ve Malezya arasındaki sınır boyunca uçurduğu ve ardından uçağın asla bulunamayacağına inandığı güneye doğru yöneldiği öne sürülüyor.

Ancak uçakla ilgili resmi raporda, "Kaptanın bilinen bir ilgisizlik, kaygı veya sinirlilik geçmişi yok. Yaşam tarzında, kişilerarası ilişkilerinde veya aile durumunda önemli bir değişiklik bulunamadı," ifadeleri yer alıyor.

Bir yolcu, uçağı kaçırmış olabilir mi?

Uçakta toplam 227 yolcu (üç çocuk ve iki bebek dahil) vardı. Yolcuların büyük çoğunluğu Çinli ve Malezyalıydı.

Daha sonraki araştırmacılar, bir İtalyan'a ve bir Avustralyalıya ait çalıntı pasaportlarda seyahat eden iki İranlı yolcunun da uçakta yer aldığını ortaya koymuştu. Ancak yetkililer, bu kişilerin İran'dan kaçmaya çalışan yasa dışı göçmenler olduğunu belirlemişti.

Kabin ekibindeki 10 kişinin de evli ve çocuklu olması, uçağı onların kaçırmış olma ihtimalinin düşük olduğu yorumuna yol açmıştı.

Kaçak yolcu olabilir mi?

Konuyla ilgili bir diğer teori, uçağa mürettebattan ve kayıtlı yolculardan önce birilerinin gizlice girmiş olabileceği yönünde.

Uçuş güvertesi kapısının bitişiğindeki zeminin altında bir kişinin gizlenebileceği büyüklükte bir alan olduğu belirtiliyor. Bu da bir kaçak yolcunun transponderi devre dışı bırakarak uçağın "kaybolmasına" sebebiyet vermiş olabileceği görüşünü gündeme getiriyor.

Olası bir kaçak yolcunun niyeti siyasi bir eylem veya bir intihar eylemi gerçekleştirmek ya da kuzeybatıdaki Christmas Adası'na inmek olabilir. Ancak bu ihtimal de şimdilik düşük görünüyor.

Ayrıca MH370'in kayboluşuyla ilgili sorumluluk üstlenen herhangi bir örgüt veya yapılanma da olmadı.

Öte yandan uçağın enkazı bulunabilirse kaza araştırmacıları, pilotların ses kayıtları da dahil olmak üzere bir dizi bulguyu inceleyip gerçeği ortaya çıkarabilir.