Kamboçya ile çatışmalar sürerken Tayland seçime gidiyor

Tayland Parlamentosu, ülkenin Kamboçya ile sınır çatışmalarını sürdürdüğü bir dönemde, gelecek yılın başlarında yapılacak yeni seçimler için cuma günü feshedildi.

Başbakan Anutin Charnvirakul, Kral Maha Vajiralongkorn’dan aldığı onayın ardından Temsilciler Meclisi’ni – parlamentonun alt kanadını – feshetti. Karar, Kraliyet Gazetesi’nde yayımlanmasıyla birlikte yürürlüğe girdi.

Anutin, perşembe gecesi Facebook’ta yaptığı paylaşımda “Gücü halka iade etmek istiyorum,” diyerek bu adımın sinyalini vermişti.

Yasa gereği seçim, kraliyet onayından 45 ila 60 gün sonra yapılmak zorunda. Bu süre boyunca Anutin, sınırlı yetkilerle yeni bütçe onaylayamayan geçici başbakan olarak görevine devam edecek.

Bu adım, Tayland’ın Kamboçya ile uzun süredir tartışmalı sınır iddiaları nedeniyle geniş çaplı çatışmalara girdiği hassas bir siyasi döneme denk geldi. Bu hafta yaşanan çatışmalarda iki taraf da onlarca kişinin öldüğü, yüz binlerce kişinin ise zorla yerinden edildiği bildirildi.

Anutin, yalnızca üç ay önce başbakanlık görevine gelmişti. Kendisi bir yıl görev yapan Paetongtarn Shinawatra’nın yerini almıştı.

Anutin, eylül ayında parlamentodaki oylamayı ana muhalefet partisi olan Halk Partisi’nin desteğiyle kazanmıştı. Bu destek, dört ay içinde parlamentoyu feshetme ve seçilmiş bir kurucu meclis tarafından yeni anayasa yazılması için referandum düzenleme sözü karşılığında verilmişti.

İlerici bir programla hareket eden Halk Partisi, askerî yönetim döneminde hazırlanan mevcut anayasanın değiştirilmesini talep ediyor ve metnin daha demokratik hale getirilmesi gerektiğini savunuyor.

Anayasa değişikliği meselesi, fesih kararının tetikleyicisi oldu. Halk Partisi, perşembe günü Anutin hakkında bir gensoru önergesi vermeye hazırlanıyordu. Bu adım, Anutin’in partisi Bhumjaithai milletvekillerinin anayasayı değiştiren bir yasa tasarısına destek vermesi üzerine geldi. Muhalefet partisi bu tasarıya karşı çıkmış ve Eylül ayında yapılan anlaşmanın ruhuna aykırı olduğunu söylemişti.

Halk Partisi, Temsilciler Meclisi’nde en fazla sandalyeye sahip ve Bhumjaithai’nin ana rakibi olarak görülüyor. Perşembe gecesi fesih haberleri yayılırken parti liderleri, Anutin’in anayasa referandumu düzenleme sözünü yerine getirmesini umduklarını söyledi.

Anutin, daha önceki başbakan Paetongtarn’ın hükümetinde görev yapmış, ancak Kamboçya ile sınır gerilimiyle bağlantılı bir siyasi skandalın ardından haziran ayında istifa ederek partisinin koalisyondan çekildiğini açıklamıştı.

Eski başbakanlardan Thaksin Shinawatra’nın kızı olan Paetongtarn, temmuz ayındaki silahlı çatışmalar öncesinde Kamboçya Senato Başkanı Hun Sen ile yaptığı görüşme nedeniyle siyasi etik açısından suçlu bulunmuş ve aynı dönemde görevden uzaklaştırılmıştı.

Tayland’ın Kamboçya ile yeniden yoğun çatışmalara girdiği mevcut ortamda Anutin, milliyetçi kamuoyuna hitap eden agresif bir askerî tutum benimsemiş durumda ve Tayland’ın “egemenliği ve güvenliği garanti altına alınana kadar” savaşmaya devam edeceğini söylüyor.

Temmuz ayında beş gün süren sınır çatışmalarının ardından ABD Başkanı Donald Trump, ticari ayrıcalıkları iptal etmekle tehdit ederek iki ülkeyi ateşkese zorlamıştı. Bu hafta çatışmaların yeniden alevlenmesi üzerine Trump, iki ülke arasında barışı sağlamaya çalışacağını yeniden açıkladı.