Japonya silahlanıyor: Füze, drone ve yeni savaş uçakları için dev bütçe

Japonya, ülkenin savunma kapasitesini güçlendirmeyi hedefleyen ve yaklaşık 58 milyar doları aşan rekor bütçeyi cuma günü onayladı. Yeni bütçe, özellikle Çin’le artan gerilimler karşısında füze kapasitesini ve kıyı savunmasını güçlendirmeyi amaçlıyor.

Nisan ayında başlayacak 2026 mali yılı için hazırlanan bütçe, bir önceki yıla göre yüzde 9,4 artış anlamına geliyor. Bu artış, Japonya’nın savunma harcamalarını beş yıl içinde gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 2’sine çıkarma hedefinin dördüncü yılına denk geliyor.

Başbakan Sanae Takaichi, geçen ay yaptığı açıklamada, Çin’in Tayvan’a yönelik bir adım atması halinde Japon ordusunun da sürece dâhil olabileceğini söylemişti. Bunun üzerine Çin'den tepki gelmişti. Tokyo yönetimi, ABD’nin de baskısıyla savunma harcamalarını planlanandan iki yıl önce artırarak bu hedefe ulaşmayı amaçlıyor. Japonya ayrıca 2026 sonuna kadar güvenlik ve savunma politikalarını yeniden gözden geçirmeyi planlıyor.

Füze ve insansız sistemlere büyük yatırım

Yeni bütçe kapsamında Japonya, uzun menzilli füze kapasitesini artırarak düşman hedeflerini uzaktan vurabilme yeteneğini güçlendirecek. Bu adım, ülkenin İkinci Dünya Savaşı sonrası benimsediği 'savunma amaçlı güç kullanımı' ilkesinden önemli bir sapma olarak değerlendiriliyor.

Savunma bütçesinde, 'uzaktan vurma kabiliyeti' için 6,2 milyar dolar ayrıldı. Bunun büyük kısmı, yaklaşık 1.000 kilometre menzile sahip yerli Type-12 gemisavar füzelerinin geliştirilmesi ve alımı için kullanılacak. Bu füzelerin ilk partisi, planlanandan bir yıl önce, Mart ayında Kumamoto eyaletine konuşlandırılacak.

Nüfusun yaşlanması ve asker sayısındaki yetersizlik nedeniyle Japonya, insansız sistemlere de ağırlık veriyor. Kıyı savunması için 2028’e kadar 'SHIELD' adlı sistem kapsamında hava, deniz ve su altı dronelardan oluşan büyük bir ağ kurulması planlanıyor. İlk aşamada ithal sistemlere yönelinebileceği, Türkiye ve İsrail’in potansiyel tedarikçiler arasında olduğu belirtiliyor.

Çin’le gerilim tırmanıyor

Bütçe kararı, Japonya ile Çin arasındaki gerilimin tırmandığı bir dönemde geldi. Kasım ayında Çin uçaklarının Japon hava unsurlarına radar kilidi atması ve Çin uçak gemilerinin Japonya’nın güneyinde tatbikat yapması Tokyo’da endişe yaratmıştı.

Haziran ayında iki Çin uçak gemisinin aynı anda Iwo Jima açıklarında görülmesi, Pekin’in askerî faaliyetlerini bölge dışına taşıdığı yönündeki kaygıları artırdı. Japonya Savunma Bakanlığı, Çin’in Pasifik’teki faaliyetlerini izlemek üzere yeni bir birim kurmaya hazırlanıyor.

Pekin yönetimi ise Tokyo’yu sert şekilde eleştiriyor. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Jian, Japonya’nın 'barışçıl kalkınma çizgisinden uzaklaştığını ve tehlikeli bir yöne ilerlediğini' savundu.

Yeni savaş uçakları ve savunma sanayii hamlesi

Japonya, savunma sanayisini güçlendirmek amacıyla İngiltere ve İtalya ile birlikte yeni nesil savaş uçağı geliştirme projesine de yatırım yapıyor. 2035’te hizmete girmesi planlanan proje için de kaynak ayrıldı. Ayrıca yapay zekâ destekli insansız hava araçları da bu uçaklarla birlikte geliştirilecek.

Öte yandan Avustralya, filosundaki ANZAC sınıfı gemilerin yerine Japon Mitsubishi Heavy Industries tarafından geliştirilen Mogami sınıfı fırkateynleri seçti. Bu karar, Japon savunma sanayisi açısından önemli bir ihracat başarısı olarak görülüyor.

Hedef tutturuluyor, finansman tartışmalı

Savunma bütçesinin hayata geçmesi için parlamentonun mart ayına kadar onay vermesi gerekiyor. Kabul edilmesi halinde Japonya’nın yıllık savunma harcaması yaklaşık 60 milyar dolara ulaşacak.

Hükümet, artan harcamaları şirket vergileri ve tütün vergilerindeki artışla finanse etmeyi planlıyor. Gelir vergisi artışının ise 2027’den itibaren başlaması öngörülüyor. Ancak savunma harcamalarının uzun vadede bu seviyede sürdürülebilir olup olmayacağı belirsizliğini koruyor.