İran'da ekonomik kriz: Yeni merkez bankası başkanı atandı
Riyalin hızlı değer kaybı ve enflasyonist baskının bir araya gelmesi, gıda ve diğer günlük ihtiyaçların fiyatlarını artırarak, nükleer programı nedeniyle Batı'nın İran'a uyguladığı yaptırımlar nedeniyle zaten baskı altında olan hane halkı bütçeleri üzerindeki baskıyı artırdı.
Para biriminin ABD doları karşısında rekor düzeyde değer kaybetmesinin ardından ekonomik krizin kitlesel protestolara yol açtığı İran'da çarşamba günü yeni merkez bankası başkanı atandı.
Resmi IRNA haber ajansının bildirdiğine göre, Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın kabinesi, eski bir ekonomi bakanı olan Abdülnasser Hemmati'yi İran İslam Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın yeni başkanı olarak atadı.
Hemmati, İran'ın para birimi riyalin rekor düşük seviyeye gerilemesinin yol açtığı son üç yılın en büyük protesto gösterilerinin başlamasından bir gün sonra pazartesi günü istifa eden Muhammed Rıza Farzin'in yerine atandı.
Uzmanlar yüzde 40'lık enflasyon oranının halkın hoşnutsuzluğuna yol açtığını söylüyor. Çarşamba günü 1,38 milyon riyalden işlem gören ABD doları, Farzin'in 2022'de göreve geldiği 430 bin riyale kıyasla daha düşüktü.
Çok sayıda tüccar ve esnaf pazar günü işyerlerini kapatarak Tahran ve diğer şehirlerde protesto gösterileri düzenledi.
Protestocular Tahran şehir merkezinde yürüyor, 29 Aralık 2025. AP Photo
Hükümet sözcüsü Fatemeh Mohajerani, X'te yayınladığı bir yazıda Hemmati'nin gündeminde enflasyonun kontrol altına alınması ve para biriminin güçlendirilmesinin yanı sıra bankaların kötü yönetiminin ele alınmasının da yer alacağını yazdı.
68 yaşındaki Hemmati daha önce Pezeşkiyan döneminde ekonomik ve mali işler bakanı olarak görev yapmıştı. Mart ayında parlamento Hemmati'yi kötü yönetim iddiaları ve politikalarının İran riyalinin sert para birimleri karşısındaki gücüne zarar verdiği suçlamaları nedeniyle görevden aldı.
Riyalin hızlı değer kaybı ve enflasyonist baskının bir araya gelmesi, gıda ve diğer günlük ihtiyaçların fiyatlarını artırarak, nükleer programı nedeniyle Batı'nın İran'a uyguladığı yaptırımlar nedeniyle zaten baskı altında olan hanehalkı bütçeleri üzerindeki baskıyı artırdı.
Related İran’da riyalin rekor düşüşü esnafı sokağa döktü: Resmi kur ve sokak arasındaki uçurum derinleşiyorİran'daki protestolar bu kez neden farklı?Geçtiğimiz haftalarda benzin fiyatlarında yapılan değişiklikle birlikte enflasyonun daha da kötüleşmesi bekleniyor.
Mizanonline haber sitesinin çarşamba günü aktardığına göre, Başsavcı Muhammed Movahedi Azad, "Ekonomik konularla ilgili protestoları güvensizliğe, kamu mallarına zarar vermeye veya yabancı senaryolar gerçekleştirmeye dönüştürme çabaları... sert tepkiyle karşılaşacaktır," dedi.
İran'ın nükleer programı üzerindeki sıkı kontroller karşılığında uluslararası yaptırımları kaldıran 2015 nükleer anlaşması sırasında İran'ın para birimi dolar karşısında 32 bin riyalden işlem görüyordu.
Liman kenti Bandar Anzali'deki geleneksel sokak pazarında bir satıcı müşteri bekliyor, 25 Aralık 2025. AP Photo
Bu anlaşma, Başkan Donald Trump'ın 2018'deki ilk döneminde ABD'yi anlaşmadan tek taraflı olarak çekmesinin ardından çözüldü.
İran'ın güneyinde yerel bir yargı yetkilisi olan Hamed Ostevar, bir protesto sırasında genç bir adamın öldürüldüğünü yalanladı.
İran'ın güneyindeki Fasa kentinin adalet departmanı başkanı Ostevar, kalabalığın valilik binasına girmesi ve üç polisi yaralamasının ardından protestoların şiddete dönüştüğünü söyledi. Dört protestocunun tutuklandığını söyledi.
Görgü tanıkları çarşamba günü Tahran'ın ana çarşılarının yanı sıra güneydeki Şiraz ve batıdaki Kirmanşah kentlerinde de tüccar ve esnafın dükkanlarını kapalı tuttuğunu söyledi.
