Aşırı işlenmiş gıdaları fazla tüketenlerin ölüm riski fazla

Aşırı işlenmiş gıdaları fazla tüketenlerin ölüm riski fazla

Aşırı işlenmiş gıda ürünleri (İng. Ultra processed foods, UPF), gündemden düşmüyor. Bu kez yeni bir çalışma, aşırı işlenmiş gıdaları erken ölümle ilişkilendirdi.

Yeni bir araştırmada, UPF'leri yüksek oranda tüketen tüketicilerin ölüm riskinin %10 daha yüksek olduğu iddia edildi. Çalışmaya göre artan ölüm oranıyla en güçlü şekilde ilişkili olan ürünler işlenmiş etler ve alkolsüz içecekler.

Avrupalı tüketicilerin %65'i UPF'lerin sağlıksız olduğunu düşünürken, endüstriye işleme ve katkı maddelerini azaltma yönünde baskı yapılıyor. Uzmanlar ise gıda işlemenin faydaları ve riskleri konusunda daha net bir iletişim çağrısında bulunuyor. Aşırı işlenmiş gıdalar on yılı aşkın süredir endüstri ve ana akım medyada haber başlıklarını domine ediyor. Bu konudaki haberler, nadiren olumlu.

Yapılan farklı araştırmalarda UPF’ler şimdiye kadar tip 2 diyabet ve Parkinson hastalığının erken belirtileriyle ilişkilendirildi.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ise yayınladığı bir raporda UPF tüketimini sigara ve alkol tüketimine benzetmişti. Tüm bunlar, tüketicilerin UPF’lerin kendi sağlıkları ve gezegenin sağlığı için kötü olduğuna inanmasına yol açtı.

EIT Food sözcüsü, "Avrupalı tüketicilerin çoğunluğu (%65), aşırı işlenmiş gıdaların sağlıksız olduğuna ve yaşamın ilerleyen dönemlerinde sağlık sorunlarına yol açacağına inanıyor" dedi.

UPF erken ölümle bağlantılı

Şimdi ise yeni ve önemli bir diğer çalışma, yüksek miktarda aşırı işlenmiş gıda tüketen yaşlı yetişkinlerin daha erken ölme riskinin, diğer tüketicilerden daha yüksek olabileceğini öne sürdü.

Araştırmacılar, en az tüketenlere kıyasla en fazla işlenmiş gıda tüketen kişilerin önümüzdeki 20 yıl içinde ölme olasılığının yaklaşık %10 daha fazla olduğunu buldu. 50-71 yaş arası yarım milyondan fazla yetişkini yaklaşık 30 yıl boyunca takip eden çalışma, bu alanda yapılan en büyük araştırmalardan biri oldu.

Hangi işlenmiş gıdalar daha zararlı?

Katılımcıların yarısından fazlası çalışma sürecince hayatını kaybetti. Bilim insanları, en fazla aşırı işlenmiş gıda tüketenler ile en az tüketenler arasındaki ölüm oranlarını karşılaştırırken, hangi işlenmiş gıda türlerinin daha zararlı olabileceğini de inceledi.

Ulusal Kanser Enstitüsü Stadtman Araştırmacısı Dr. Erikka Loftfield, "Aşırı işlenmiş gıdaların ölüm riskiyle en güçlü şekilde ilişkili alt gruplarından ikisinin, aşırı işlenmiş et ve alkolsüz içecekler olduğunu gözlemledik. Bu gıdaları düşük oranda içeren bir beslenme düzeni, hastalıkların önlenmesi ve sağlığın geliştirilmesi için halihazırda öneriliyor" dedi.

Araştırma ekibi, çeşitli gıda maddelerinin işleme düzeylerini sınıflandırmak için gıda sıklığı anketi verilerini belirli gıda ve içerik türlerine ayırmak da dahil olmak üzere, çeşitli stratejiler kullandı. Ayrıca, sigara ve obezite gibi bir kişinin ölüm riskini artırabilecek diğer faktörler de hesaba katıldı.

Sonuçlar, daha fazla aşırı işlenmiş gıda tüketmenin, özellikle kalp hastalığı ve diyabet olmak üzere tüm nedenlere bağlı ölümlerde küçük ama fark edilir bir artışla bağlantılı olduğunu gösterdi. Ancak, kanserle ilişkili ölümlerle net bir bağlantı bulunamadı.

Dr. Loftfield, "Çalışma sonuçlarımız, aşırı işlenmiş gıda alımının sağlık ve uzun yaşamı olumsuz etkilediğini gösteren, gözlemsel ve deneysel çalışmaları kapsayan geniş bir literatürü destekliyor" dedi.