ABD'nin takibindeki İran bağlantılı tankerin mürettebatı gemiye Rus bayrağı çizdi

ABD’li yetkililer salı günü, Washington’un Atlantik’te bir petrol tankerine çıkma girişimlerinin, mürettebatın geminin bordasına Rus bayrağı çizmesiyle karmaşık hâle geldiğini açıkladı.

'Bella 1' adlı tanker, 21 Aralık’ta Venezuela yakınlarında yapılan durdurma girişimini reddetmesinin ardından 10 günden uzun süredir Sahil Güvenlik’ten kaçıyor.

ABD basınında yer alan haberlere göre mürettebat, gövdeye Rus üç renkli bayrağını uyguladı ve geminin artık Rus yetkisi altında faaliyet gösterdiğini öne sürüyor.

Washington, tankerin İran ham petrolü taşıma geçmişi nedeniyle el konulmasına izin veren bir mahkeme kararı almıştı. Ancak bayrak hamlesi, deniz hukuku kapsamında uygulamayı zorlaştırıyor.

Sahil Güvenlik personeli gemiye çıkmak üzere harekete geçtiğinde, yük taşımadan Venezuela’ya yaklaşmakta olan tanker durmak yerine yön değiştirerek açık denize çıktı.

ABD Sahil Güvenliği, Washington diplomatik kanallar üzerinden geminin hukuki statüsünü belirlerken tankeri yaklaşık 800 metre mesafeden izledi.

Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi, sahte bayrak taşıyan ya da geçerli kaydı olmayan gemilere çıkılmasına izin veriyor. Ancak Rusya’nın Bella 1’i resmen kayda alması durumunda, zorla çıkma girişimi diplomatik gerilimleri tetikleyebilir.

ABD Hazine Bakanlığı, tankeri 2024’te, İran petrolünü Hizbullah, Yemen’deki Husiler ve İran Devrim Muhafızları adına taşıdığı iddiasıyla yaptırıma tabi tutmuştu.

Geminin sahibi, Türkiye merkezli Louis Marine Shipholding Enterprises. Bir yetkiliye göre mürettebatın çoğu Rusya, Hindistan ve Ukrayna vatandaşı.

Curaçao hedefi ve ani rota değişikliği

Denizcilik izleme verileri, Bella 1’in Eylül ayında İran’ın Harg Adası’nda ham petrol yüklediğini, ardından Hürmüz Boğazı yakınlarında konum vericisini kapattığını gösteriyor. Analitik şirketi Kpler’e göre gemi iki ay boyunca tespit edilemedi.

Sinyaller yeniden geldiğinde tanker boştu; bu da yükün denizde başka gemilere aktarılmış olabileceğine işaret ediyor.

Bella 1, Aralık başında Atlantik’e geçti ve ilk olarak Curaçao’yu varış noktası olarak bildirdi. 10 Aralık’ta ABD güçlerinin başka bir tankere el koymasının ardından ise rotasını aniden değiştirdi. Tankerin vericisi 17 Aralık’tan bu yana kapalı.

Yetkililer, kuzeybatı yönlü seyrine bakarak geminin İzlanda ya da Grönland’a doğru ilerliyor olabileceğini değerlendiriyor.

Washington, helikopterlerden iple inerek düşmanca gemilere çıkmayı da içeren, zorla müdahale kapasitesine sahip bir Denizcilik Özel Müdahale Timi hazırlıyor.

Pazartesi günü yetkililerin tankeri ele geçireceğini söyleyen ABD Başkanı Donald Trump, "Sonunda onu yakalayacağız", dedi.

Bu takip, bu ayki üçüncü benzer operasyon. ABD Sahil Güvenliği, Venezuela ham petrolü taşıyan iki tankeri daha başarıyla durdurmuş ve her ikisini de Teksas’a eskort etmişti.

Tankerler ve 'narko-botlar' hedefte

Washington, bölgede son on yılların en büyük askerî varlığını konuşlandırdı ve Karayipler ile doğu Pasifik’te şüpheli uyuşturucu kaçakçılığı teknelerine yönelik saldırılar düzenledi.

Trump, 17 Aralık’ta, Venezuela ile ticaret yapan yaptırıma tabi tankerleri hedef alan bir abluka emri vererek, Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun başlıca gelir kaynağını kesmeyi amaçladı.

Trump, Venezuela’nın “Güney Amerika tarihinde şimdiye kadar toplanmış en büyük donanma tarafından tamamen kuşatıldığını” öne sürdü ve ülkenin “bizden daha önce çaldıkları tüm petrolü, toprakları ve diğer varlıkları geri vermesini” talep etti.

Venezuela hükümeti, el koymaları korsanlık olarak niteledi. Maduro, aralık başında Telegram’da “psikolojik terörden petrol tankerlerine saldıran korsanlara uzanan bir saldırganlık kampanyası”ndan söz etti.

Devlet Başkan Yardımcısı Delcy Rodriguez, operasyonların BM Güvenlik Konseyi’ne taşınacağını söyledi.

Rusya ise, 2022 başındaki Ukrayna’yı topyekûn işgalinin ardından Batı yaptırımlarını aşmak için gölge filo olarak bilinen; karmaşık mülkiyet yapıları, kolay bayraklar ve düzensiz denizcilik uygulamaları kullanan kendi gemi ağını işletiyor.

Yüzlerce, çoğu yaşlı gemiden oluşan bu filo, Rusya’nın petrol ihracatını sürdürmesi ve savaşını finanse etmesi açısından kritik önem taşıyor.